Kanjerpraat: Die tussen-n, hoe zit dat nu eigenlijk?

Dus, je schrijft ‘pannenkoek’ in plaats van ‘pannekoek’? Maar wel ‘zonnebloem’ en niet ‘zonnenbloem’? Huh?! Hoe valt dat te verklaren? En waarom zijn daar eigenlijk regels rond?

Toen spelling nog niet bestond

Wist je dat er ooit een tijd was dat spellingregels helemaal niet bestonden? Dat klinkt een pak mooier dan het eigenlijk is: vroeger was onze taal best wel een soep! Omdat iedereen gewoon maar zijn eigen ding deed, werden woorden tot de 18de eeuw op verschillende manieren geschreven. Zo schreven mensen ‘buiten’ niet alleen als ‘buiten’, maar ook als ‘buyten’, ‘bueten’ en ‘buten’. Chaos!

Toch liever regeltjes

In 1804 had de staat genoeg van dat rommelige taaltje. Het werd tijd voor duidelijke regels, zodat iedereen elkaar goed zou begrijpen. De eerste officiële spelling was een feit. Ze kwam tot stand in de toenmalige Bataafse Republiek, het huidige grondgebied van Nederland. Sindsdien is de Nederlandse spelling nog héél vaak aangepast. Niet zo lang geleden schreef je ‘product’ nog als ‘produkt’ en ‘elektriciteit’ als ‘electriciteit’. De kans bestaat dus dat de spellingregels die kinderen vandaag leren op school, ooit nog zullen veranderen.

Over naar die tussen-n

De tussen-n is één van die spellingregels die pas recent veranderd zijn – in 1995 om precies te zijn. De bedoeling was om de regels simpeler te maken. Zo is de algemene regel nu dat je een tussen-n schrijft wanneer het eerste deel van een samenstelling enkel een meervoud op -en heeft. Zo schrijf je ‘pannenkoek’ en niet ‘pannekoek’ omdat het meervoud van ‘pan’ enkel ‘pannen’ kan zijn. Maar je schrijft wel ‘groentesoep’ in plaats van ‘groentensoep’ omdat het meervoud van ‘groente’ zowel ‘groenten’ als ‘groentes’ kan zijn. Klinkt duidelijk, maar toch zijn er nog altijd veel uitzonderingen op deze regel. Zo schrijf je bijvoorbeeld ‘zonnebloem’ omdat er maar één zon bestaat.

Wil je de regels rond de tussen-n duidelijk maken voor je leerlingen? Via de methode van De Taalkanjers Spelling leg je dit helder uit, op een manier die aansluit bij de leefwereld van kinderen.