De ontwikkeling van gestandaardiseerd toetsen of screening-tools

Werkwijze

Tussen 9 mei en 8 juni 2022 vond het pilootonderzoek A plaats. Aan dit pilootonderzoek namen 13 scholen deel. Die scholen liggen verspreid over Vlaanderen, behoren tot de verschillende onderwijsnetten en hebben een diverse leerlingenpopulatie.

Het pilootonderzoek verschafte informatie over

• de moeilijkheidsgraad van de vragen, opdrachten en de verschillende antwoordopties;

• de duidelijkheid van de instructies en de haalbaarheid van een digitaal systeem bij leerlingen in het lager onderwijs.

Tijdens het pilootonderzoek werden 15 digitale screening-tools of gestandaardiseerde toetsen uitgetest. De leerlingen werkten op toestellen waarop ze gewoon waren te werken; in de eerste graad waren dat voornamelijk tablets en in de tweede en derde graad werden tablets, laptops en desktops gebruikt. De leerlingen van de bovenbouw lazen de teksten enkel op het scherm; de leerlingen in de onderbouw ontvingen de tekstmaterialen ook op papier.

Op basis van de analyses van de feedback en leerlingenresultaten werd beslist

• welke toetsen nog extra moeten worden ontwikkeld;

• welke aanpassingen en uitbreidingen nog nodig zijn aan de reeds ontwikkelde toetsen.

Bevindingen

Kwalitatief: observaties en feedback

Observaties, feedbackformulieren van de scholen en mailverkeer naar de helpdesk, bezorgden de onderzoekers heel wat informatie over de (afnamecondities van de) screening-tools:

• Vooral praktische zaken bemoeilijkten de toetsafname (bv. inlogprocedure en teveel scrollen op het scherm). Het technische team werkt verder om deze zaken te optimaliseren.

• Over de inhoud van de screening-tools waren de scholen positief. De lay-out is duidelijk en motiverend voor de kinderen, er zit voldoende variatie in de vragen.

Kwantitatief: resultaten van de leerlingen

Uit de statische analyses kunnen de onderzoekers afleiden dat de moeilijkheidsgraad van de toetsen goed zit. Slechts één toets werd naar een leerjaar hoger verplaatst. Binnen een toets blijken de vragen ook voldoende te variëren in moeilijkheidsgraad. Enkel bij de toetsen ‘digitaal lezen’ (m.a.w. toetsen waarin leerlingen digitale tekstsoorten zoals een webpagina lezen) werd beslist om extra uitbreidingsvragen te voorzien voor sterke leerlingen.

Op basis van de analyses optimaliseren de onderzoekers de toetsen: antwoordopties aanpassen, vraagtypes veranderen, afbeeldingen herwerken, vragen schrappen … Er worden ook 6 nieuwe toetsen ontwikkeld, waaronder een uitbreidingstoets voor sterke leerlingen in het zesde leerjaar.