Ja, ook een leraar wiskunde kan taalondersteuning bieden

Wat als elke leraar een rol kan spelen in het verbeteren van taalvaardigheid? Met taalondersteuning in alle vakken kan elke leraar impact maken, zonder extra werkdruk.

"Het taalniveau Nederlands van Vlaamse leerlingen daalt, zelfs bij kinderen die thuis Nederlands spreken," zegt Steven Delarue, expert in taal en onderwijs.

Het leren verloopt trager, en leraren worstelen met leerstof die vroeger al basiskennis was. Dit zorgt voor onzekerheid: moeten zij hun lessen aanpassen, of zou de taalleraar meer uren moeten krijgen?

“De uitdagingen rond taal zijn complex, maar dat betekent niet dat we er niets aan kunnen doen,” zegt hij. “Als we systematisch aan woordenschat, lees- en schrijfstrategieën werken, helpen we leerlingen vooruit in alle vakken.”

En niet elke leraar moet daarvoor een taalleraar worden.

Handvatten voor taalondersteuning

Elke leraar kan taalvaardigheid ondersteunen met eenvoudige, wetenschappelijk onderbouwde principes en didactische handvatten die de woordenschatverwerving en het leerproces van leerlingen versterken.

 Deze didactische handvatten zorgen ervoor dat leerlingen niet alleen nieuwe woorden leren, maar ook beter begrijpen hoe ze met taal om moeten gaan – of het nu om vakinhoud of lees- of schrijfstrategieën gaat. Hier zijn vier principes die volgens Steven het verschil maken:

• Dual coding: Nieuwe woorden ondersteunen met beeld zodat leerlingen deze beter onthouden.
  
  

• Graphic organisers zoals woordspinnenwebben, woordkasten of woordtrappen: Visuele voorstellingen waarmee je verbanden tussen woorden laat zien om zo nieuwe woorden aan bekende begrippen te koppelen.
  
  

• Modeling: Leraren laten zien hoe je een tekst leest of schrijft. Als taalleraren deze schrijf- en leesstrategieën aanbrengen, kunnen leraren van andere vakken focussen op het inoefenen en leren toepassen ervan.
  
  

• Scaffolding: Leraren begeleiden leerlingen stap voor stap in het aanleren van strategieën, het begrijpen van teksten en het uitbreiden van de woordenschat.
  

Taalondersteuning komt neer op het bieden van voldoende context en kansen om daarover in interactie te gaan. “Dat doe je best aan de hand van rijke en authentieke teksten”, zegt Steven.

Consequente taalondersteuning

Plantyn integreert deze didactische principes in haar leeroplossingen, die zowel op papier als digitaal beschikbaar zijn. “Door taalondersteuning consequent in te bouwen, creëert Plantyn herkenbaarheid voor zowel leerlingen als leraren en kunnen ze die didactische principes ook in andere vakken toepassen”, zegt Steven. “Het is indrukwekkend hoeveel aandacht de uitgever heeft voor die didactiek.”

Taalondersteuning hoort niet alleen bij taallessen. Elke leraar draagt bij aan de taalvaardigheid van leerlingen door taalbewust te handelen en mee in te zetten op taalzorg.

“Het is belangrijk om het onderscheid te maken,” zegt Steven. “Een taalleraar weet hoe je een taal leert en biedt diepgaande strategieën en kennis aan. Een taalondersteunende leraar daarentegen, past die strategieën toe binnen zijn of haar eigen vakgebied. Op die manier worden strategieën om sneller de taal onder de knie te krijgen, consequent in de praktijk gebracht, zonder dat elke leraar hiervoor taalleraar moet zijn of worden.”