Afspraken in de klas - hoe begin ik eraan?

Afspraken en regels zijn onmisbaar in een klas, zowel leerlingen als leerkrachten hebben behoefte aan orde en regelmaat. Niet altijd de gemakkelijkste opdracht. Daarom stelden we een lijst op met enkele kernregels die je moeten helpen met goede afspraken in de klas.

1.Regels zijn als cement. Zonder regels valt alles uit elkaar. Leg de leerlingen uit dat regels noodzakelijk zijn voor een vlot verloop van de les. Afspraken zijn er niet om te bestraffen, maar om alles een structuur te geven.

2.Eerst leren, dan sanctioneren. Geef je klas de tijd om aan de regels te wennen. Ze moeten de regels eerst in werking zien. Herhaling is hierbij zeer belangrijk.

3.Hou voet bij stuk. Soms kan je het gevoel krijgen dat zelfs honderd keer een regel herhalen niets uithaalt. Blijf toch op je strepen staan. Sommige regels zijn nu eenmaal niet bespreekbaar. Het moet altijd stil zijn als je de les begint, bijvoorbeeld. Al vergt dat soms heel veel herhaling…

4.Uitzondering bevestigt de regel. Blijf niet bij elke regel je lijn vasthouden. Af en toe is het nodig om bepaalde regels om te buigen of om speciale gevallen in te roepen. Blijf dus nadenken over wat jij belangrijk vindt in de klas, geen enkele klas is dezelfde.

5.Wat zegt de klas? Bij het opstellen van de regels is het interessant om bij je klas te polsen wat zij belangrijke klasafspraken vinden. Er komen steevast dezelfde zaken bovendrijven: samenwerking, rust en een aangename sfeer. Juist door met hen die regels op te stellen, zullen ze begrijpen waarom regels zo belangrijk zijn.

6.Iedereen gelijk. Regels moeten voor iedereen haalbaar zijn. Dat gaat in twee richtingen: alle regels en afspraken moeten voor iedereen gelijk zijn, maar de afspraken moeten ook voor iedereen acceptabel zijn. Hou rekening met gevoeligheden en verschillende culturen bij het opstellen van je klasregels.

7.Levend voorbeeld. Maak zelf ook gebruik van de regels die jij hebt opgesteld, of maak duidelijk waar er verschillende regels gelden. Wanneer je je eigen regels naleeft, motiveer je je leerlingen om hetzelfde te doen.

8.Check je aanpak. Leerlingen geven soms aan dat ze iets bij iemand anders wel mogen. Controleer bij je collega’s hoe zij bepaalde zaken aanpakken. Zo leer je bijvoorbeeld hoe andere leerkrachten met smartphonegebruik omgaan. Je hoeft niet allemaal op dezelfde lijn te zitten, verschillende methodes helpen leerlingen om te begrijpen dat er verschillende persoonlijkheden bestaan. Sommige regels moeten wel door meerdere mensen gedragen worden, die slagen enkel met een gezamenlijke aanpak.

Regels zijn er om structuur aan je klas te geven en met deze tips wordt het elk jaar opnieuw een plezier om die uit te leggen. Sla deze pagina op voor volgende jaren en deel je inzichten met je collega’s. Heb jij nog extra tips, of een regel waar je niet zonder zou kunnen? Laat het ons gerust weten!